SAMPER
SAMODZIELNA PRACOWNIA INFORMACJI OBRAZOWEJ
Marek Ostrowski
SAMPER LOGO
Drukuj
Obrazowa Baza Danych ProjektWarszawa.pl

Mapy, plany, fotoplany i ortofotomapy, uzupełnione danymi multimedialnymi, ułożone jako warstwy w porządku chronologicznym budującym przestrzeń czasową, są elementami czasoprzestrzennej struktury portalu Obrazowej Bazy Danych Varsovia.pl.

Termin "obrazowa baza danych" może być rozumiany na dwa sposoby. W podstawowym znaczeniu odnosi się on do standardowej bazy danych, w której są przechowywane obiekty niepodzielne na mniejsze części. Obiekty te, jak na przykład obrazy, tabele, artykuły czy melodie, są katalogowane w ustalonej strukturze według określonych cech, kryteriów i klasyfikacji. Cechy wewnętrzne samego obiektu w tak zorganizowanych bazach są niedostępne. Nie ma więc możliwości przetwarzania i wykorzystania informacji zawartej na przykład w treści obrazu.

Można sobie jednak wyobrazić inną postać bazy danych, w której obiekty dotąd niepodzielne - na przykład obrazy - same stają się zbiorami danych. Wówczas treść każdego z osobna staje się autonomiczną bazą danych, w którą można wnikać. Na wydzielonych elementach, przynależnych do różnych logicznych, strukturalnych i merytorycznych klas, możemy dokonywać wielu nowych operacji. Tak rozbudowany system dostępu do informacji pozwala na analizę, odkrywanie istniejących i tworzenie nowych powiązań nawet między takimi cechami, które dla człowieka są trudno dostrzegalne lub nie ma on w ogóle świadomości ich istnienia. Albo - ze względu na mnogość informacji - nie jest w stanie ich uporządkować i określić relacji ani jakościowych, ani przestrzennych, ani statystycznych.

W analizie obrazowej wyróżnia się, jako podstawowe, geometryczne i spektralne cechy obiektów i na nich dokonuje się operacji numerycznych, pozwalających określać położenie, kształty, wartości fraktalne, powierzchnie, liczebności, długości odcinków, wartości kątów, proporcje, rodzaj tekstury i oczywiście wzajemne relacje między nimi. Zapisywanie wyników analiz powinno dokonywać się również w postaci obrazowej, jako najbardziej pojemnej formie zapisu informacji, pozwalającej tworzyć nowe obiekty, zależności i pojęcia.

Dostęp do treści obrazu, wydzielanie obiektów spełniających odpowiednie warunki i możliwość analizy tak uzyskanych danych prowadzą do utworzenia dynamicznej bazy danych. Obrazy wykorzystywane w tym procesie są traktowane nie jako autonomiczne obiekty, ale jako zbiory danych, a podstawową elementarną (niepodzielną) jednostką informacji staje się najmniejszy element obrazu - piksel.

W przyszłości Obrazowa Baza Danych powinna pozwolić generować nowe kategorie cech, nawet takie, które nie istnieją w fizycznej treści obrazu, ale poza nią i są pochodną funkcjonowania naszego umysłu, a stosowane narzędzia analityczne pozwalają na ich weryfikację i włączanie w dotychczasowy zasób informacji.

Model Obrazowej Bazy Danych Varsovia.pl można porównać w uproszczeniu do prostopadłościanu, którego górną powierzchnię stanowi najbardziej współczesne zobrazowanie przestrzeni (w postaci obrazu rastrowego lub wektorowego), opisane współrzędnymi geograficznymi. Oprócz uniwersalnych współrzędnych geograficznych przestrzeń ta może być dodatkowo opisana innymi parametrami odniesienia, na przykład nazwami ulic czy autonomicznych obiektów, numeracją domów lub, co ciekawe, numeracją latarni, jako punktów referencyjnych geoprzestrzeni.

Czas wyrażany jest kolejnymi warstwami, ułożonymi chronologicznie w dół prostopadłościanu. Warstwy te mogą występować w postaci zarezerwowanych przestrzeni bazy danych lub konkretnych zobrazowań wykonanych w określonym czasie na przykład zarówno fotomap opracowanych na podstawie zdjęć z 1926, 1935, 1939, 1945, 1947 roku, jak i planów wektorowych (rysunkowych) wykonanych na podstawie pomiarów naziemnych. Kompleksowy zbiór tych materiałów, przedstawionych przykładowo na poprzednich stronach, stanowi jedną z podstawowych struktur architektury obrazowej bazy danych. W tak zbudowaną czasoprzestrzeń mogą być wprowadzane różnorodne tematycznie i strukturalnie informacje multimedialne.

U podstaw budowy architektury portalu Varsovia.pl i jego strony wizualnej leży koncepcja wzajemnych powiązań: z jednej strony - położenia geograficznego, czasu i multimedialnej informacji, rozumianej jako atrybut miejsca, czasu i formy zapisu, z drugiej zaś - odbiorcy tej informacji, czyli człowieka. Do każdej z informacji możemy dotrzeć szlakami powiązań wychodząc niezależnie z pozycji analizy dowolnego czynnika.

Istotna jest możliwość grupowania jednostkowych informacji według dostrzeżonych lub narzuconych kryteriów zarówno ilościowych, jak i jakościowych oraz tworzenia w ten sposób nowych, nieistniejących dotąd kategorii. Obszary domów i podwórek można łączyć w osiedla, a te w dzielnice, które stają się odrębnymi jednostkami przestrzennymi nowej jakości. Podobne założenia dotyczą czasu, którego podstawowe jednostki (lata, miesiące, dni) mogą łączyć się nie tylko automatycznie w okresy wieków czy dekad, ale również w sposób nadzorowany - w niepodzielne na mniejsze części, autonomiczne klasy, na przykład: okres powstania warszawskiego, dwudziestolecia międzywojennego, wojny trzydziestoletniej czy przedziału wyznaczonego przez czas życia wybranej osoby (m.in. Warszawa okresu Chopina, Canaletto itd.).

Dzięki takiej strukturze można w prosty sposób nawigować po obszarze miasta lokalizując konkretne informacje w przestrzeni i w czasie. Pozwala to sięgnąć w głąb historii i zobaczyć, a w niektórych przypadkach również usłyszeć, co znajdowało się w konkretnym miejscu nawet w czasach średniowiecza. Oczywiście po wpisaniu do zasobów odpowiednio dużej ilości danych. Z czasem, po rozbudowaniu algorytmów przetwarzania danych, można będzie uzyskiwać z podstawowych informacji nowe syntetyczne opracowania.

Stworzenie projektu, z tak obszernym zasobem informacji oraz mechanizmami dostępu, wymaga zbudowania kilku niezależnych, współdziałających ze sobą programów i systemów:

  1. architektury geoprzestrzennej;
  2. architektury informatycznej (programowej i sprzętowej);
  3. biblioteki/archiwum informacji;
  4. systemów sprawnego przetwarzania i udostępniania informacji;
  5. systemów dostępu do zasobów informacji z każdego miejsca w realnej przestrzeni;
  6. wzajemnie powiązanych systemów nawigacji wewnętrznej i zewnętrznej;
  7. budowy społeczeństwa zainteresowanego i zdolnego do korzystania z zasobów Obrazowej Bazy Danych oraz rozbudowującego ją w kolejnych pokoleniach.

Bardzo istotnym elementem wymienionej bazy danych są współczesne i historyczne obrazy lotnicze i satelitarne, opracowane przez autora we współpracy z ośrodkami naukowymi. Gwarantuje to wysoki poziom, a często unikalność zarówno zgromadzonych materiałów, jak i całego przedsięwzięcia.

Oprogramowanie GIS udostępnione przez ESRI pozwoli z czasem na utworzenie modeli trójwymiarowych, a także na wędrówki w przestrzeni i czasie. Potencjalnie można więc będzie poruszać się w przestrzeni, w dowolnym okresie historii miasta, nie tylko jak po planie, ale również wnikając w korytarze ulic, wnętrza budynków, a nawet do wnętrza mebli, w które zostaną wyposażone pomieszczenia. Opracowywane algorytmy pozwolą generować nawet efekty perspektywiczne krajobrazu charakterystyczne dla funkcjonowania naszego mózgu.

Obrazowa Baza Danych Varsovia.pl, jako część Projektu Warszawa, wykorzystując najnowsze światowe rozwiązania geoinformacyjne, informatyczne, związane także z archiwizacją, dostępem i zarządzaniem informacją, powstaje z inicjatywy i w kooperacji z autorem Projektu Warszawa. Do współpracy przy realizacji tego projektu włączyło się społecznie wiele instytucji, wśród których szczególny udział mają: IBM oraz ESRI Polska dostarczające najnowocześniejszych światowych technologii informatycznych, które podnoszą prestiż technologiczny inicjatywy, oraz Infovide-Matrix SA, który, wspólnie ze SCI-ART, zajął się informatyczną stroną bazy danych. Dołączyły do nich również Biuro Planowania Rozwoju Warszawy SA, Archiwum Państwowe m.st. Warszawy ze swoimi cennymi zbiorami map i fotoplanów, Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy z działem varsavianów, warszawskie uczelnie, a także wiele prywatnych osób, które pomagały przy tworzeniu Tematycznych Panoram Warszawy.

Budowa dynamicznej Obrazowej Bazy Danych Varsovia.pl to nowy kierunek rozwoju nie tylko informatycznego czy społecznego i poligon doświadczalny dla budowy czasoprzestrzennych bibliotek danych, ale również wizerunek potencjału Warszawy budowany bezpośrednio przez jej mieszkańców.

Budowa architektury informatycznej bazy danych według założeń autora to pierwszy etap pracy. Zasób informacji musi być dostępny z zewnątrz. W kolejnym etapie wymagane jest stworzenie sprzętowego i programowego interfejsu udostępniającego zawartość bazy danych w sieci internetowej. Powstający portal ma w założeniach umożliwić pełny dostęp i wygodną nawigację po zawartości archiwum, jak również może on być narzędziem badawczym, pozwalającym wyszukiwać w istniejących danych nowe, jeszcze nie odkryte powiązania i zależności.

Należy założyć możliwość bezpośredniego powiązania przestrzeni wirtualnej z rzeczywistą i jednocześnie fizyczną identyfikacją położenia. Rezultatem będzie powiązanie naszej lokalizacji w wirtualnym środowisku bazy danych z realnym światem. Lokalizacja uzyskana za pomocą satelitarnego systemu GPS pozwoli na zdobycie szeregu różnorodnych, istotnych informacji z wielu dziedzin dotyczących wybranego miejsca w Warszawie. Na portalu wyświetlanym w przenośnym lub stacjonarnym urządzeniu elektronicznym (na przykład telefonie komórkowym z systemem nawigacji przestrzennej) powinno się móc otrzymać wszelkie informacje z każdej interesującej nas dziedziny. Istotą tego systemu jest nie tylko dostęp na podstawie zapytania encyklopedycznego, ale również możliwość automatycznego zlokalizowania przez urządzenie zawierające odbiornik GPS, uzyskania informacji o okolicy i poprowadzenia nas wybraną trasą.

Jednocześnie powinna istnieć możliwość uzupełniania zasobów bazy danych poprzez przesłanie z takiego urządzenia nowych informacji (na przykład zdjęcia interesującego elementu otoczenia, opisu zdarzenia lub dowolnego dokumentu) z przyporządkowanymi współrzędnymi geograficznymi i datą lokalizującymi te informacje w czasoprzestrzeni bazy danych.

To pokazuje, jak szeroki jest zakres zagadnień, które powinny być uwzględnione w strategii rozwoju bazy danych i przed jej pełnym udostępnieniem w Internecie.

 
SAMPER

tel. kom. (+48) 602 760031